Πρωτεύουσα του νομού Λασιθίου είναι ο Άγιος Νικόλαος, που δεσπόζει χτισμένος στη θέση της αρχαίας Λατούς προς Καμάρα, στον γραφικό κόλπο Μιραμπέλλου που πήρε το όνομα του από το ομώνυμο Βενετσιάνικο κάστρο που καταστράφηκε από τους Τούρκους. Η ονομασία του προήλθε από το Βυζαντινό εκκλησάκι που βρίσκεται στον όρμο Αγίου Νικολάου, γνωστό και ως ‘Μαντράκι’, καθώς υπήρχαν πολλές μάντρες με κατσίκια στην περιοχή.
Κάνοντας μια βόλτα στο κέντρο της πόλης θα θαυμάσετε τα κομψά νεοκλασικά κτίρια. Στο κέντρο της πόλης μπορείτε ακόμα να επισκεφτείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο του Αγίου Νικολάου, βόρεια από τη λίμνη, στην οδό Παλαιολόγου 74.Το μουσείο ιδρύθηκε στον Άγιο Νικόλαο το 1970 και στεγάζει μία πλούσια συλλογή από αρχαιολογικά ευρήματα από το νομό Λασιθίου. Στις 8 αίθουσες του μουσείου, εκτίθενται αρχαιολογικοί θησαυροί που καλύπτουν τη περίοδο από τα Νεολιθικά χρόνια [6.000 Π.Χ], Μινωικά [3.000 Π.Χ] μέχρι και τα Ρωμαϊκά [1 ος-2ος αιώνας Μ.Χ].Ακόμα μπορείτε να επισκεφτείτε και το Λαογραφικό μουσείο.
Η Λίμνη Βουλισμένη αποτελεί το σημαντικότερο αξιοθέατο του Αγίου Νικολάου και έχει συνδεθεί με διάφορους μύθους.
Ο πιο γνωστός αναφέρει ότι στη λίμνη έκαναν μπάνιο η Θεά Αθηνά και η Θεά Άρτεμις Βριτομάρτυς.Η λίμνη βρίσκεται μέσα σε ένα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον, όπου υπάρχουν πολλά καφέ και εστιατόρια. Ένα μικρό πάρκο με πεύκα πάνω από τη Λίμνη Βουλισμένη, προσφέρει μια πανοραμική θέα της πόλης.
Μοναδικό γεγονός που εκτυλίσσεται κάθε χρόνο στη λίμνη, αποτελεί το κάψιμο του Ιούδα ,κατά τη διάρκεια εορτασμού της Ανάστασης.
Παίρνοντας το καραβάκι μπορείτε να επισκεφτείτε το νησί της Σπιναλόγκας.
Η Σπιναλόγκα είναι ένα μικρό νησί το οποίο κλείνει από τα βόρεια τον κόλπο της Ελούντας στην Επαρχία Μιραμπέλλου του νομού Λασιθίου Κρήτης. Λόγω της τοποθεσίας του το νησί ήταν ήδη οχυρωμένο από την αρχαιότητα προκειμένου να προστατευθεί η είσοδος στο λιμάνι της αρχαίας πόλης Όλους. Στις 30 Μαίου του 1903 υπογράφηκε η απόφαση για να μετατραπεί η Σπιναλόγκα σε νησί των λεπρών. Στις 13 Οκτωβρίου 1904 μεταφέρθηκαν 251 ασθενείς, 148 άνδρες και 103 γυναίκες.
Μετά το 1913 η Κρήτη ενώθηκε με την Ελλάδα και άρχισαν να έρχονται ακόμα περισσότεροι άρρωστοι στη Σπιναλόγκα, ενώ αργότερα δέχτηκε ασθενείς ακόμα και από άλλες χώρες και χαρακτηρίστηκε σαν Διεθνές Λεπροκομείο.
Τελικά το 1957 έκλεισε ιαθέντων των λεπρών με τη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων. Μετά το 1957 για αρκετές δεκαετίες έμεινε αναξιοποίητη και μετά το ενδιαφέρον των πολυάριθμων τουριστών άρχισε να γίνεται συστηματική αναστήλωση και επισκευή των κτισμάτων, των οχυρωματικών ενετικών τειχών, των παλαιών οικιών, των δρόμων κλπ.
Χιλιάδες επισκέπτες επισκέπτονται κάθε χρόνο το πανέμορφο αυτό νησάκι με καραβάκια που ξεκινούν κάθε μία ώρα από τον Άγιο Νικόλαο, την Ελούντα και την Πλάκα που βρίσκεται ακριβώς απέναντι στην στεριά και απέχει περίπου 800 μέτρα.
Επίσης στο συγκεκριμένο νησί γυρίστηκε η σειρά του Mega, Το νησί. Βασισμένη σ το ομώνυμο βιβλίο της Βικτόρια Χίσλοπ.
